Leven en dood, een lach en een traan

Mijn 7e week zit erop en die speelde zich af op de vrouwenafdeling. Maar nog even terugkomend op het kindje met een longontsteking waarvan ik had gezegd dat ze snel zou opknappen en naar huis zou gaan? Ze heeft het inderdaad overleefd, echter door de agressieve behandelen van de malaria die ze ook had of door de stuipen die de malaria veroorzaakte is ze half verlamd geraakt. Er zit slechts nog maar een beetje leven in haar rechter arm en been maar de spasme komt er snel in. Het is dubbel; we hebben haar leven gered maar wordt het niet haar dood om half verlamd te zijn? Gelukkig is het nog niet zo ver; de fysiotherapeut gaat er alles aan doen het leven weer terug te krijgen in het dode armpje en beentje. De tijd zal het leren...

Tot zo ver mijn tijd op de kinderafdeling. Als wijze van afscheid deel ik knuffeltjes uit waar ik vroeger zelf mee heb gespeeld. Een beertje beland bij het half verlamde meisje waarbij de moeder ontzettend leuk speelt, aan liefde in ieder geval geen gebrek. Een groen olifantje beland bij een chronisch ziek kindje waarbij de moeder ontzettend blij is en het kindje geen idee heeft wat hij ermee moet doen. Een beertje in een roze jurkje beland naast het hoofdje van het 5 maanden oude ondervoede, uitgedroogde door longontsteking én malaria gevelde baby'tje uit m'n vorige verhaal waarbij de verpleegkundige zo adequaat reageerde. Het mocht niet baten, de lading intraveneus vloeistof, antibiotica, antimalaria en voeding was enkel uitstel van executie, maandag blijkt het kleine meisje overleden te zijn en is dit beertje enkel een herinnering voor moeder, ze blijft alleen achter, haar 3e kindje overleden...

Mijn week start dus met een bittere nasmaak. Maar ik ga vol goede moed starten op de vrouwenafdeling waar een heel ander soort populatie ligt. In mijn eerste blog vertelde ik al dat zwangerschap hier een dodelijke aandoening kan zijn. Toen had ik nog geen flauw benul van de zorgen die pril zwangeren met zich meebrengen. Nou, op m'n eerste dag heb ik het geweten: drie vrouwen, allemaal rond de 10-12 weken zwanger komen hevig bloedend binnen. Een incomplete miskraam. Snel handelen kan levensreddend zijn maar zelfs dan kan het nog mis gaan. Dat bewijst een andere vrouw op een heel bizarre manier; zij komt binnen met duizeligheid. Ze blijkt een maand geleden opgenomen te zijn geweest en zelfs ik kan mij deze casus herinneren omdat er zo waar gerend werd door verpleegkundige voor infuusnaalden en bloed. Ze werd half bewusteloos binnengereden, hevig vaginaal bloedend, achterop een fiets. Het snelle handelen heeft toen haar leven gered maar wat niet was opgevallen was dat haar teen in het tandwiel was gekomen... Als we nu visite lopen valt de sterke misselijkmakende geur me direct op maar ik kan het niet helemaal plaatsen. We behandelen haar met nog een zakje bloed, een maand na de bloeding is haar Hb nog steeds te laag en dat veroorzaakt die duizeligheid. Als we later weer langskomen laat ze zelf de bron van de geur zien; haar grote teen. Gister zelf opengesneden en het pus druipt er nog steeds uit... Op OK moeten we haar halve teen verwijderen, allemaal afgestorven en zwaar geïnfecteerd, tot op het bot. Een miskraam overleefd maar een simpel wondje kan hier lijden tot vreselijke wonden, amputaties en zelfs de dood... Dat is gelukkig niet gebeurd, met een langdurige kuur antibiotica en dagelijks pijnlijke wondzorg gaat de rest van de teen én de patiënt het redden. Een hoop tranen, maar leven!

Op dinsdag beland ik in een bizarre situatie als we twee vrouwen met onderbuikspijn gaan zien; een graatmagere vrouw moeten we vertellen dat ze uitgezaaide baarmoederkanker heeft en enkel palliatieve zorg rest, de wel doorvoede vrouw vertellen we dat ze zwanger is. Ik versta natuurlijk niks van was er gezegd wordt maar aan lichaamstaal en emoties valt veel af te lezen. De eerste reageert stoïcijns, ik kan geen enkele emotie ontdekken op haar ingevallen gezicht. De tweede barst in tranen uit. Heel even denk ik dat de diagnoses omgewisseld zijn, de een geen kik om de dood, de ander een traan om een nieuw leven... Voor beide geen behandeling mogelijk...

Ik beland deze week vaker in een achtbaan van emoties. Als ik met de tropenarts zit te praten komt de verpleegkundige uit de behandelkamer waar net een vrouw in een rolstoel is binnengereden. Hij vraagt of we snel willen komen, mijn adrenaline level schiet omhoog. In de kamer treffen we een bewusteloze patiënt aan en een hysterisch familielid. De tropenarts blijft ongekend kalm en vertelt me in het Nederlands dat dit weer een knap staaltje acteerwerk is, zelfs op een pijnprikkel reageert ze niet. Ze hebben een hoge pijngrens hier, maar met emoties kunnen ze niet omgaan. Inmiddels ziet de tropenarts in een oogopslag of het om een hysterie gaat of dat er daadwerkelijk iets aan de hand is. Ik ben blij dat ik niet alleen op de afdeling was. In gedachte plak ik nog een letter vast aan de ABCDE drill; F: flauwekul. Ze is hartstikke stabiel en wordt lekker op een bedje gelegd. De psycholoog mag langskomen. Het blijkt dat haar man haar heeft verlaten, ‘earlier than expected’. Blijkbaar heel normaal dat je man je verlaat, maar kan je je voortaan wel aan de planning houden?

Wat ook niet helemaal volgens plan verliep was de vrouw met de incomplete miskraam die we met medicijnen probeerde te helpen. Ze begint hevig te bloeden, het is 6 uur 's avonds en ik hijs me in een OK pakkie om op OK het bloeden te stoppen. Ik heb dienst, mijn allereerste en terwijl ik m’n klompen aantrek gaat m’n telefoon. "First on call, you are wanted on male ward". En de telefoon wordt opgehangen. Vanaf 17:00 ben ik 'als eerste verantwoordelijk' voor heel het ziekenhuis. Ik word als eerst gebeld bij alle acute patiënten of andere vragen waar de verpleegkundige zelf niet uit komen. Waarom ik nu op de mannenafdeling nodig ben is niet duidelijk; gaat het om een simpele medicatievraag of is er net een acute patiënt binnengebracht? Ik moet er binnen 10 minuten zijn dus ik kleed me weer om en loop erheen. Het blijkt te gaan om een antibiotica vraag. Degene die vanmiddag voorgeschreven werd is ‘out of stock’, wat nu? Jammer van de gemiste OK, maar stiekem ook wel blij dat ik niet een acute patiënt moest opvangen... De rest van de avond en nacht ligt mijn mobiel als een tikkende tijdbom naast mij, doodsbenauwd word ik ervan. Onterecht, hij gaat niet af. Ik word geen een keer meer gebeld en sta de volgende ochtend fris en fruitig weer op.

Op vrijdag ga ik mee in de ambulance naar Blantyre om medicijnen, infuusvloeistof, tape en andere benodigdheden te halen. Ik ga mee met een dik pak geld om glucosemeters, stethoscopen en weegschalen te kopen. We zitten dicht op elkaar in de laadruimte en ik kijk heel de weg naar de drie gezichten tegenover mij. Twee vrouwen en daartussen een jongen. Hij is duidelijk de patiënt, hij heeft een infuus in zijn arm maar er zit een grote glimlach op zijn gezicht. Op de gezichten van de twee vrouwen zie ik enkel verdriet en bezorgdheid. Grote tassen zijn mee, klaar voor een lang verblijf in Queens Hospital, de enige plek waar je chemotherapie kan krijgen. Als de jongen met een uitgestrekte nek naar voren kijkt, om misschien wel voor het eerst deze grote stad te zien, zie ik de vergrootte lymfeklieren in zijn nek. Ik hoop dat er inmiddels weer chemo is geleverd in het ziekenhuis, andere is het slechts een kleine troost dat deze jongen van net 13 jaar met waarschijnlijk leukemie dan wel lymfoom de reis van z'n leven heeft gehad...

Ook ik geniet van de ritjes in de ambulance, minibusjes of auto door het prachtige Malawiaanse landschap. We kriskrassen Malawi in een auto tijdens de weekenden om helemaal opgeladen keren we terug naar Malosa waar weer een nieuwe week begint, mijn laatste week…